Kokaina

Podstawą w budowie chemicznej kokainy jest ekgonina o rdzeniu tropinowym, połączona wiązaniami estrowymi z alkoholem metylowym i kwasem benzoesowym. Ekgonina jest związkiem podobnym do tropiny i jest do niej zbliżona chemicznie, jak i charakterem działania farmakologicznego. Kokaina wykazuje trzy podstawowe kierunki działania: a) miejscowo znieczulający, b) pobudzający układ współczulny, c) pobudzający ośrodkowy układ nerwowy. Najważniejsze z punktu widzenia leczniczego jest jej działanie miejscowo znieczulające. Kokaina jest stosowana wyłącznie do znieczulenia błony śluzowej. Zastosowanie na skórę nie uszkodzoną nie działa. Nie jest również stosowana w lecznictwie w postaci wstrzykiwań, ze względu na toksyczność. Podana doustnie ulega hydrolizie w przewodzie pokarmowym, tracąc aktywność. Wchłania się łatwo z powierzchni błon śluzowych, zwłaszcza w ich stanach zapalnych. Szybkość przenikania do krwiobiegu, mimo miejscowego kurczenia naczyń przez kokainę, może przewyższać szybkość rozkładu i wydalania alkaloidu z organizmu, powodując zatrucie. Dlatego kokaina jako środek znieczulający może być stosowana tylko w dawkach jednorazowych nie przekraczających 50 mg, W organizmie kokaina rozkłada się stosunkowo szybko. Część alkaloidu wydala się przez nerki w stanie nie zmienionym.